Oostvaardersoevers: waar meer en moeras elkaar vinden en versterken
Oostvaardersoevers is een project waar meer en moeras elkaar gaan voeden, vinden én versterken. Een unieke plek in Flevoland waar -hoe pril ook- nieuw leven ontluikt en dankzij innovatieve waterverbindingen een veilig en veerkrachtig merengebied ontstaat. Het water stroomt en verbindt. Dit zorgt voor uitwisseling van stoffen en vissen. De versterking van de natuur vergroot de beleefbaarheid van het gebied voor Flevolanders. Oostvaardersoevers versterkt het ecosysteem, de landschappelijke afwisseling en vergroot de aantrekkelijkheid voor mens, plant en dier!
De markante Oostvaardersdijk tussen Lelystad en Almere oogt vanaf de weg open en transparant. Maar onder water is de scheiding tussen het weidse Markermeer en de dieper gelegen Oostvaardersplassen en Lepelaarplassen stevig en hard. De unieke natuurgebieden, die elkaar zoveel te bieden hebben, weten elkaar nu nog niet of nauwelijks te vinden. Daar komt dankzij Oostvaardersoevers verandering in.
Door de aanleg van slimme water in- en uitlaten, vispassages en natuurlijke land-waterovergangen, kunnen in het voorjaar vissen uit het Markermeer naar de ondiepe moerassen trekken en zich daar voortplanten. De jonge vissen kunnen opgroeien in de ondiepe wateren van de ondergelopen rietvelden en graslanden. Als in de zomer en het najaar het waterpeil in die gebieden zakt, kunnen ze zich laten meevoeren met de stroming naar het diepere water waar ze via de vispassage in het Markermeer komen.
Straks komen in het Markermeer, nabij de Oostvaardersdijk, één of meer luwtegebieden. Daar ontstaat een onderwaterlandschap dat ruimte biedt voor planten en dieren, een luwtezone waar algen, waterplanten, plankton, schelpdieren en vissen kans krijgen om zich te ontwikkelen. Hierdoor neemt de biodiversiteit en ecologische waterkwaliteit van het Markermeer toe. En ook het moeras profiteert: de Oostvaardersplassen en Lepelaarplassen krijgen door de verbindingen de mogelijkheid een waterbeheer in te stellen dat meer is afgestemd op een natuurlijker en goed functionerend moeras. Hierdoor zijn de moerassen beter bestand tegen periodes van droogte.
Oostvaardersoevers geeft dus een boost aan het hele ecosysteem. En dit alles volgens een doordacht plan. Provincie Flevoland en Rijkswaterstaat, gemeente Almere, gemeente Lelystad, Waterschap Zuiderzeeland, Staatsbosbeheer en Het Flevo-landschap werken nauw met elkaar samen. Hun doel? Op slimme manieren een impuls geven aan de natuurontwikkeling in Nationaal Park Nieuw Land, het grootste man-made natuurgebied ter wereld. Een gebied waar meer en moeras elkaar vinden en versterken.
Meer informatie staat op de website Oostvaardersoevers.
Projectgebied
Oostvaardersoevers - De slimme verbinding in beeld
Van start tot uitvoering: planning van het project
De verkenningsfase van Oostvaardersoevers is afgerond. Momenteel bevindt het project zich in de planning- en studiefase. Deze fase wordt in 2028 afgerond, waarna de aanlegfase kan starten.
Samenwerkende partijen
Provincie Flevoland en Rijkswaterstaat zijn gestart met dit initiatief en werken samen met gemeente Almere, gemeente Lelystad, Waterschap Zuiderzeeland, Staatsbosbeheer en Het Flevo-landschap aan het project Oostvaardersoevers. Zij vinden het belangrijk dat er een natuurgebied ontstaat dat veerkrachtig genoeg is om klimaatverandering en economische ontwikkelingen op te vangen. Maar ook een gebied dat ruimte biedt voor natuurbeleving en waar waterveiligheid gegarandeerd is.
Samenhang met andere programma's
Oostvaardersoevers is één van de projecten om het IJsselmeergebied toekomstvast en klimaatbestendig te maken door te werken aan het verbeteren van natuur en de ecologische waterkwaliteit. Het project is een volgende stap om te komen tot een Toekomstbestendig Ecologisch Systeem voor het Markermeer-IJmeer en geeft een impuls aan Nationaal Park Nieuw Land, het jongste nationaal park van Nederland. Oostvaardersoevers maakt deel uit van de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) en is het opgenomen in de Agenda IJsselmeergebied.
Werken aan een levende delta
Nederland ligt in een delta met zeeën, meren en rivieren. De overheid werkt vandaag aan een levende delta voor morgen. We verbeteren de waterkwaliteit en versterken de natuur in de grote wateren. Waar dat kan geven we het water weer meer de ruimte. Zo herstelt het ecosysteem zich en kan de natuur weer haar werk doen. En kan de natuur de effecten van klimaatverandering veerkrachtig opvangen. Tegelijkertijd investeren we hiermee in de kwaliteit van onze leefomgeving en daarmee in onze economie. De ministeries van IenW en LNV hebben hiervoor het investeringsprogramma Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW) gestart. Dit programma werkt nauw samen met regionale overheden en maatschappelijke organisaties. Vanuit de Programmatische Aanpak Grote Wateren is 45 miljoen euro gereserveerd voor het project Oostvaardersoevers.
Nationaal Park Nieuw Land
Het project Oostvaardersoevers geeft een impuls aan het nieuwste nationale park van Nederland, Nationaal Park Nieuw Land. De ambitie van het Nationaal Park is om de gebieden Oostvaardersplassen, Lepelaarplassen, (een deel van) het Markermeer en de Marker Wadden te benaderen als een groot samenhangend natuurgebied. Over tien jaar kunnen de bewoners en bezoekers uitkijken over dit bijzondere gebied, omdat het nog beter is geworden: de waterkwaliteit, de dynamiek in het gebied en de biodiversiteit. Het is dan een gevarieerd landschap met robuuste, beleefbare natuur in zowel het Markermeer, Oostvaardersplassen als Lepelaarsplassen dat recreatief aantrekkelijk is en bijdraagt aan een goede woonomgeving.
LIFE IP Deltanatuur
Samen met alle partners geeft het programma LIFE IP Deltanatuur een impuls aan de ontwikkeling van waardevolle deltanatuurgebieden in Nederland. Vanuit dit programma wordt bijgedragen aan het project Oostvaardersoevers. Binnen Flevoland wordt in het kader van LIFE IP acties uitgezet en uitgevoerd om de meerwaarde van een verbinding tussen het Markermeer en de Oostvaardersplassen aan te tonen. Zo wordt er een pilot moeras-reset van de Oostvaardersplassen uitgevoerd om met name te kijken welke ecologische effecten (vis, nutriënten, vogels) dit heeft. Binnen LIFE IP is afgesproken een gezamenlijk voorstel te maken voor een verbinding Markermeer-Oostvaardersplassen en Lepelaarplassen. Met het project Oostvaardersoevers wordt hieraan invulling gegeven.
Participatie
Samen optrekken met de omgeving is belangrijk. De projectorganisatie van Oostvaardersoevers heeft tot nu toe verschillende mogelijkheden geboden om kennis te nemen van het project, om mee te denken, te reageren en om oplossingen aan te dragen. Dit staat in de Opzet participatie. In de Verkenningsfase was een klankbordgroep bestaande uit omwonenden, maatschappelijke organisaties en betrokkenen. Deze wordt in de huidige planning- en studiefase gecontinueerd in de Omgevingstafel.
Sinds de start van het project in 2019 is het streven om samen op te trekken met de betrokkenen van dit project van project Oostvaardersoevers. Dat is onder andere gebeurd in de vorm van bijeenkomsten van de Klankbordgroep, via brieven, een mailadres en de website. Naar leden van de Klankbordgroep zijn nieuwsbrieven verzonden.
Het optrekken met de omgeving wordt in de huidige planning- en studiefase gecontinueerd. Ideeën of vragen over project Oostvaardersoevers zijn altijd welkom en kunnen worden gemaild naar info@oostvaardersoevers.nl.