Column Jo Caris

Nutriënten Verontreinigde gebieden en waterkwaliteit

Opnieuw een maatregel, na de stikstofmaatregelen en de bufferstroken, nu de Nutriënten Verontreinigde Gebieden, ofwel de NV-gebieden. Er is in relatief korte tijd sprake van veel generieke maatregelen met impact in, met name, het landelijk gebied. Het betekent veel vragen en veel onduidelijkheden op de korte termijn en ook behoefte aan duiding. 

De NV-gebieden zijn bedoeld om de waterkwaliteit te verbeteren voor wat betreft stikstof (en fosfaat). Hiervoor is gekeken naar de bijdrage van de landbouw aan de voedselrijkdom van het water én naar de feitelijke waterkwaliteit. Wij hadden hierbij de rol van adviseur, om de begrenzing van de NV-gebieden, op basis van gegevens en gebiedskennis, zo doeltreffend mogelijk te laten zijn. Hierdoor is het oppervlak NV-gebied kleiner dan het zou zijn geweest zonder de input van de waterschappen. Het is echter geen maatwerk op bedrijfsniveau. Er zijn plekken waar het niet goed uitlegbaar is waarom deze wel onderdeel zijn van het NV-gebied en dat is pijnlijk. Had de minister dit besluit echter niet genomen, dan was de derogatie meteen vervallen, zonder overgangstermijn.

Gaat dit helpen voor de waterkwaliteit? 

Waterschappen zijn voor het aanpakken van vervuiling bij de bron. Zowel bij huishoudens en de industrie als in stedelijk en in landelijk gebied. 

Wij verwachten dat de vermindering van de stikstofgebruiksnorm op termijn leidt tot vermindering van voedselrijkdom van ons water. Daartegenover staat dat het animo om deel te nemen aan gebiedsgerichte projecten voor het Actieplan Bodem en Water (ABW) lijkt af te nemen. Hoewel de maatregelen van het ABW gezien de beperkte deelname vooral een lokaal effect op de waterkwaliteit hebben, gaat de waterkwaliteit (lokaal) minder vooruit dan we hadden gehoopt en dat is jammer. 

Waterschap Zuiderzeeland pleit er, via de Unie van waterschappen, voor dat onze kennis, data en expertise eerder in het proces wordt ingeschakeld. Zo komt deze volledig tot zijn recht en voorkomen we dat er onder grote tijdsdruk reparatie plaats moet vinden op basis van onze gegevens. Wat ook helpt, is als we voorbeelden kunnen laten zien die werken vanuit onze gebiedsgerichte projecten, met voldoende deelnemers om ook een meetbaar effect te hebben op de waterkwaliteit in de hotspots. 

Jo Caris, Heemraad Waterschap Zuiderzeeland.