Jacobskruiskruid op de dijk: hoe ga je er als pachter mee om?
Jacobskruiskruid is een inheemse plant die ook op Flevolandse dijken voorkomt. Op dijken die worden verpacht voor hooiland of beweiding, is goed onderhoud belangrijk om te voorkomen dat de plant zich te veel verspreidt. Hoewel Jacobskruiskruid geen directe invloed heeft op de waterveiligheid van de dijk, vraagt het in sommige gevallen wel extra aandacht van de pachter – zeker als er vee graast of met hooi wordt gevoerd.
Ecologisch maaibeheer: wat kun je doen?
Omdat chemische bestrijdingsmiddelen op dijken niet zijn toegestaan, is ecologisch beheer de aangewezen aanpak. Het waterschap ondersteunt pachters hierbij en biedt korting op de pachtprijs als tegemoetkoming.
Mogelijke maatregelen tegen verspreiding:
- Handmatig verwijderen: Doe dit vlak vóór de bloei (mei-juni). Trek de plant met wortel en al uit om verspreiding van zaad te voorkomen.
- Op tijd maaien: Maai vóór de bloei – een eerste maaibeurt in mei en een tweede in juli is vaak effectief. Voer het maaisel af.
- Voorkom overbeweiding: Een dichte grasmat voorkomt dat Jacobskruiskruid makkelijk kan kiemen. Stem beweiding hierop af.
- Herinzaai: Waar nodig zaait het waterschap gras opnieuw in, met bloemrijke mengsels zonder Jacobskruiskruid. Dit bevordert biodiversiteit én beperkt ruimte voor ongewenste soorten.
Wie is verantwoordelijk voor het beheer?
Pachters zijn zelf verantwoordelijk voor het beheer van hun pachtperceel. Het gebruik mag de dijk niet aantasten, en beheer dient binnen de ecologische kaders plaats te vinden. Het waterschap adviseert graag over passende maatregelen.
Waarom is Jacobskruiskruid soms een probleem?
Hoewel Jacobskruiskruid een inheemse soort is, wordt ze als risicovol beschouwd op gronden waar vee gehouden wordt. De plant bevat alkaloïden die bij langdurige opname schade aan de lever kunnen veroorzaken. Runderen en paarden zijn hier het gevoeligst voor; schapen en geiten lijken iets minder kwetsbaar, maar ook hierover verschillen de inzichten in de literatuur.
Zolang de plant vers is, mijden dieren haar meestal vanwege de bittere smaak. Het risico ontstaat vooral als de plant wordt mee gemaaid en verwerkt in hooi of kuilvoer: geur en smaak verdwijnen, maar de giftige stoffen blijven aanwezig. Daardoor kunnen dieren de plant onbewust opnemen.
Hoe herken je Jacobskruiskruid?
Let op de volgende kenmerken:
- Blad: De bladeren zijn veerdelig en glanzend donkergroen, met een kenmerkende geur bij kneuzing.
- Bloei: In de zomer (juni–augustus) bloeit de plant met felle, gele bloemen die op margrieten lijken, in schermvormige trossen.
- Stengel: De stengel is rechtopstaand, meestal roodachtig en vaak vertakt aan de top.
Tot slot
Jacobskruiskruid hoort bij onze natuur, maar vraagt op dijken met agrarisch gebruik extra aandacht. Met tijdig maaien, goed weidebeheer en handmatige verwijdering houden we de dijken veilig én bruikbaar. Vragen of behoefte aan advies over het beheer? Neem gerust contact op met het waterschap – we denken graag mee.
Ontvang het agrarisch nieuws in uw inbox
Altijd als eerste op de hoogte? Meld u aan en ontvang ons agrarisch nieuws automatisch in uw mailbox!
