Vervangen behandelde oeverconstructies

Vanaf voorjaar 2024 starten we met het project Vervangen behandelde oeverconstructies. Dit is nodig, omdat in bepaalde oeverconstructies een stof zit die niet goed is voor de waterkwaliteit. Tussen 2024 en 2039 vervangen we in totaal 157 kilometer oeverconstructie. Op deze pagina leest u wat wij precies gaan doen, waarom, wanneer en wat u daarvan kunt merken.

Tot ongeveer 2003 werden behandelde houten oeverconstructies gebruikt in Flevoland. Met name in de Noordoostpolder werd het hout behandeld met een impregneermiddel, creosoot. Dit middel werd aangebracht om de levensduur van verschillende materialen, zoals hout, te vergroten. In creosoot zitten stoffen (PAK's) die niet goed zijn voor het milieu. Een van deze stoffen is fluorantheen. Uit nader onderzoek, voortvloeiend uit de Kaderrichtlijn Water (KRW), is gebleken dat in de watersystemen van Flevoland een verhoogd gehalte fluorantheen zit. Aangenomen wordt dat deze verhoogde waarden komen door de behandelde oeverconstructies die zijn aangebracht tot aan 2003.

In 2039 moet alle behandelde beschoeiing vervangen zijn

Wij vervangen deze beschoeiing al sinds 2003 tijdens ons reguliere onderhoud. Ook in het project ‘Versneld aanleggen van duurzame oevers’ hebben wij tussen 2007 en 2021 behandelde beschoeiing verwijderd. In 2022 besloot onze Algemene Vergadering om alle overige behandelde oeverbeschoeiing versneld te verwijderen. In 2039 moet alle behandelde beschoeiing vervangen zijn.

Wat komt ervoor in de plaats?

In de hoofdwatergangen (tochten) leggen we een duurzame oever aan. Bij een duurzame oever brengen we een onderwaterbeschoeiing aan met een minimale plasberm van 1 meter en een talud van 1:2 

In de overige watergangen, d-tochten en wateraanvoersloten vervangen we de bestaande beschoeiing voor een nieuwe hardhouten beschoeiing. Het talud profileren we weer op de juiste helling. 

De infographic laat zien hoe de vervanging van oeverconstructies wordt gedaan. Klik op het plaatje voor de pdf.

Welke werkzaamheden doen we precies?

We treffen eerst voorbereidingen: denk daarbij aan het uitvoeren van metingen, grond- en archeologische onderzoeken en een inventarisatie van de flora en fauna in de tocht. Dan volgen:

  • Grondwerkzaamheden;
  • Verwijderen van de bestaande beschoeiingen;
  • Aanbrengen nieuwe beschoeiingen;
  • Eventueel vervangen van duikers;
  • Eventueel grondafvoer;
  • Baggeren. 

Waar doen we de werkzaamheden?

Op onderstaande, interactieve kaart kunt u precies zien waar wij werkzaamheden uitvoeren. Klik op de gekleurde lijntjes om te zien om welke werkzaamheden het precies gaat. 

In 2025 vervangen wij de beschoeiing van de:

  • Westermeertocht
  • Steenbanktocht
  • Boeientocht
  • Winkeltocht

Bekijk de kalender ook hier

VBOC Kalender

Contact 

Heeft u vragen, suggesties, ideeën, wensen of zorgen, dan kunt u deze mailen naar VBOC@zuiderzeeland.nl. 

Veelgestelde vragen

Hieronder vindt u de veelgestelde vragen over vervanging van de oevercontructies.

1. Wat is gecreosoteerde oeverbeschoeiing?

Gecreosoteerde oeverbeschoeiing is beschoeiing die behandeld is met het impregneermiddel creosoot waarin PAK’s (Polycyclische aromatische koolwaterstoffen) zitten. 

2. Wat zijn PAK’s?

PAK’s (Polycyclische aromatische koolwaterstoffen) zijn een groep organische stoffen die ontstaat door onvolledige verbranding. Ze worden bijvoorbeeld gevormd bij het aanbranden van eten (barbecuen), het stoken van houtkachels en open haarden en ze zitten in sigarettenrook. PAK’s komen voornamelijk in het lichaam door voeding en inademing. Een kleine hoeveelheid wordt opgenomen via de huid. 
Bron: RIVM

3. Wat is de relatie van PAK’s met de oeverbeschoeiing en de waterkwaliteit?

Tot ongeveer 2003 werden houten beschoeiingen ingesmeerd met een impregneermiddel (creosoot) waar PAK’s, onder andere fluorantheen, in zaten. Uit onderzoek blijkt dat de samenstelling van de aangetroffen PAK’s komt door de gecreosoteerde oeverbeschoeiing.  

Een verhoogde concentratie is niet goed voor de waterkwaliteit, helaas hadden we die kennis destijds nog niet.  

4. Zitten PAK’s ook in de grond rondom de beschoeiing?

Mogelijk zitten er PAK’s in de grond rondom de beschoeiing. Dit wordt onderzocht tijdens de voorbereidingen van de werkzaamheden. Als de grond niet aan de wettelijke norm voldoet, dan voeren we de grond af.  

5. Waarom vervangt het waterschap de oeverbeschoeiing versneld (wat verstaan jullie onder versneld)?

De oeverbeschoeiingen worden versneld vervangen om de waterkwaliteit te verbeteren en zo de KRW-maatregel (Kaderrichtlijn water) uit te voeren. Het vervangen van oeverbeschoeiing deden we altijd al, alleen op een langzamer tempo. Versneld betekent dat de oeverbeschoeiingen worden vervangen voordat ze aan onderhoud toe zijn/einde levensduur hebben bereikt. De gecreosoteerde oeverbeschoeiing worden in dit project versneld vervangen door een duurzamere variant. 

6. Wat is de Kaderrichtlijn Water (KRW)?

De KRW is een Europese richtlijn over de kwaliteit van het oppervlaktewater en grondwater. In 2000 hebben de landen uit de Europese Unie (EU) deze richtlijn vastgesteld. Al het water in Nederland moet in 2027 een goed leefgebied vormen voor de planten en dieren die er thuishoren. 

7. Waarom loop het project tot 2039, terwijl de waterkwaliteit al in 2027 op orde moet zijn?

Het project loopt tot uiterlijk 2039 omdat realisatie voor 2027 technisch en financieel niet haalbaar is. 

8. Is creosoot in de oeverbeschoeiing ook gevaarlijk voor mijn gezondheid of die van dieren?

Er is in deze situatie geen direct gevaar voor de gezondheid van mens en dier. Creosoot is slecht voor de waterkwaliteit. Het waterschap heeft een opgave om de waterkwaliteit te verbeteren. Voor gezondheidsvragen verwijzen wij door naar het RIVM.

9. Wanneer voeren jullie de werkzaamheden uit?

De werkzaamheden vinden plaats tussen 2024 en 2039. De duur van de werkzaamheden verschilt per tocht/locatie. In totaal vervangen we 157 kilometer. We plannen de werkzaamheden van het voorjaar tot het najaar.  

10. Wat doen jullie met de gecreosoteerde oeverbeschoeiing?

We voeren de gecreosoteerde beschoeiing direct af in containers, waarna het veilig verwerkt wordt door een erkend bedrijf.  

11. Krijgen wij overlast van de werkzaamheden? Wat merk/zie ik?

Op aangrenzende percelen worden werkzaamheden uitgevoerd met kranen en vrachtauto’s. Dit gaat in overleg met de aangelanden. Zij ontvangen altijd eerst meer informatie over wat de werkzaamheden precies inhouden. En we stemmen af over bijvoorbeeld een tijdelijke werkstrook om de overlast zoveel mogelijk te beperken.