De zon schijnt, een warm briesje waait over de Zuidermeerdijk tussen Urk en de Ketelbrug. Steenzetters Nol Diender en Johan van Dijk zijn hier al sinds zonsopkomst druk in de weer. Zo’n 6.000 vierkante meter aan basaltblokken krijgt een nieuw plekje op de dijk. En dat is nodig ook. ‘Want deze blokken liggen er al sinds de aanleg van de polder, dus zijn wel een keer aan onderhoud toe.’

Senior opzichter waterkeringen Benjamin Wijma verzorgt de inspecties van de dijken in het gebied van Zuiderzeeland, regelt de onderhoudsklussen en de contracten die daarbij horen én houdt toezicht op de werkzaamheden.

De basaltblokken op de Zuidermeerdijk -hij noemt ze basaltzuilen - zullen ooit wel eens compleet vervangen moeten worden, maar nu worden alleen de echt slechte plekken aangepakt. En daar zijn steenzetters Nol Diender en Johan van Dijk voor opgetrommeld, die al meer dan veertig jaar samen dit oude ambacht uitoefenen.

Nog maar 22 steenzetters

‘Een uitstervend beroep’, vertelt Van Dijk. ‘In Nederland zijn er nog maar 22 steenzetters te vinden.’ Want het werk is zwaar en vergt vakmanschap. ‘En veel basaltzuilen op de dijken worden tegenwoordig toch vervangen door beton. Dat wordt op een andere manier aangebracht dan de basaltbekleding.’

Niet zoals hij en Diender het doen: ieder blok gaat door hun handen. Wijma: ‘Zo’n 500 stenen per persoon, per dag van ongeveer 20 kilo zwaar. Dat betekent zo’n 10.000 kilo op één dag.’

Tiltechnieken

Zwaar? Ja. ‘Maar wij zijn ervaren, dus we weten precies welke steen waar past. Je ontwikkelt daar gewoon een oog voor. Daardoor voorkom je dat je steeds allemaal stenen moet oppakken om te passen. Het is een soort van puzzelen, elk vlak moet een ander vlak raken voor de stevigheid. En we tillen op een bepaalde manier, waardoor het veel minder zwaar is.’

Echte vaklui, verzekert Wijma. ‘Ze werken al jaren voor ons en doen dat fantastisch.’ Nu gaat het om 600 meter dijk van in totaal 6.000 vierkante meter. Dit stukje polderdijk is volgens Wijma één van de stukken die altijd de zwaarste klappen krijgt, omdat de golfslag er heel sterk is. ‘En dat was te merken. De dijkbekleding was aan het kammen. Dat betekent dat de stenen steeds meer voorover hevelen. Bij iedere golf die vervolgens op de stenen klapt, komen ze losser te zitten. De dijk wordt daardoor zwakker.’

Basalt versus beton

De steenzetters zetten de stenen nu weer netjes op hun plek en zijn daar tot oktober wel zoet mee. ‘Tuurlijk, je kunt voor een betonbekleding kiezen. Dan is de klus veel sneller geklaard. Maar basalt is heel sterk. Beton verweert op den duur toch, basalt niet.’

Van Dijk wil daar ook niks van weten. ‘Basalt is veel duurzamer en ook mooier. Zo is het ooit aangelegd, dat vind ik een mooi idee.’

Van de coronacrisis merken de steenzetters niet zoveel. ‘Wij werken altijd met zijn tweetjes en zien verder niet zoveel mensen. We hebben een paar weken afzonderlijk van elkaar gereden, omdat Nols vrouw griepverschijnselen had. Maar verder is het voor ons echt niet anders.’

Videobellen

Dat is voor Wijma wel anders. ‘Ik werk nu voornamelijk vanuit huis met vrouw en kinderen om me heen. Dat is heel gezellig, maar ook wel even wennen. En overleggen via videobellen is prima, maar ik merk wel dat het meer moeite kost. Sowieso, alles wat je nu wilt regelen kost meer energie. Maar het lukt gelukkig wel.’