Onze Algemene Vergadering besloot tijdens de vergadering van 7 maart 2023 om het projectplan ‘Voortstuwers’ in te trekken. De voortstuwers waren bedoeld om wateroverlast te verminderen in het gebied ten zuidwesten van Emmeloord. Het project voldoet niet aan de financiële randvoorwaarden. Omdat hier geen oplossingen voor zijn, zien wij af van de voortstuwers.

We plaatsen wel een pomp in de Zuider-d-tocht

In het verleden deden we aanpassingen aan het watersysteem. Onder andere hierdoor ontstond de behoefte aan een pomp in de Zuider-d-tocht.

Inzage en bezwaar

U kunt de bijbehorende stukken vinden op www.zuiderzeeland.nl/publicaties. Op verzoek kunt u een afschrift van de bijbehorende stukken krijgen.  

Wilt u bezwaar maken? Dat kan binnen zes weken na bekendmaking bij het college van Dijkgraaf en Heemraden van Waterschap Zuiderzeeland, Postbus 229, 8200 AE Lelystad. 

Een bezwaarschrift moet worden ondertekend en bevat daarnaast ten minste:  

de naam van de indiener; adres; dagtekening; een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht en de gronden (motivering) van het bezwaar. 

Voorlopige voorziening 

Naast een bezwaarschrift kunt u een verzoek om een voorlopige voorziening bij de rechtbank indienen bij de Voorzieningenrechter van de Rechtbank Midden-Nederland, Postbus 2035, 8203 AA Lelystad. Dit kan ook digitaal http://loket.rechtspraak.nl/bestuursrecht(externe link). Kijk op de website van de rechtbank voor de precieze voorwaarden. Voor het treffen van een voorlopige voorziening is griffierecht verschuldigd.  

Meer informatie

Voor meer informatie kunt u een mail zenden aan voortstuwers@zuiderzeeland.nl 

Toekomst van project Voortstuwers

In december informeerde Heemraad Piet Boer tijdens een Algemene Vergadering omwonenden van het landbouwgebied ten zuidwesten van Emmeloord over de toekomst van de Voorstuwers. Door de stijging van de projectkosten kunnen wij dit project niet uitvoeren. De notulen van deze vergadering download u hieronder. Het onderwerp staat op de agenda van het algemeen bestuur op dinsdag 14 februari 2023. Dan neemt het algemeen bestuur een besluit over het project. 

Download de notulen van 7 december 

Problemen door bodemdaling 

De verminderde drooglegging is nadelig voor de agrariërs. Daarnaast is er, door de bodemdaling een groeiende kans op wateroverlast door inundatie. Dit wordt versterkt door de klimaatverandering.

Wat doet het waterschap? 

In 2014 zijn de provincie Flevoland, de gemeente Noordoostpolder en Waterschap Zuiderzeeland in gezamenlijkheid een gebiedsproces gestart. Kernwaarde hierbij was “optimaliseren en transformeren”. In dit proces is, samen met de agrariërs en stakeholders, LTO Noord (Land- en Tuinbouworganisatie) en RVB (Rijksvastgoedbedrijf) gezocht naar mogelijke, effectieve maatregelen (optimaliseren). In dit proces hebben de agrariërs meermalen aangegeven dat structurele peilverlaging voor hen de meest effectieve maatregel is. Provincie en waterschap zien dit echter niet als een duurzame oplossing. Peilverlaging heeft onomkeerbare negatieve gevolgen voor de bodemdaling. Door peilverlaging versnelt de veenoxidatie, en daarmee de bodemdaling. Uit het gebiedsproces is een maatregelenpakket voortgekomen, waar het project Voortstuwers onderdeel van uitmaakt.

Het maatregelenpakket is geen permanente oplossing voor de ervaren overlast, maar biedt slechts tijdelijk verlichting. Door voortschrijdende bodemdaling neemt de overlast in de loop van de tijd weer toe. Uitvoering van het maatregelenpakket geeft tijd om, met het gebied, te komen tot structurele maatregelen (transformeren). Transformeren is een verantwoordelijkheid die bij de provincie ligt.

Projectplan Waterwet

In het projectplan Waterwet staat uitgewerkt, welke maatregelen het waterschap wil nemen. Deze maatregelen bestaan uit de aanleg van twee voortstuwers: één in de Johannes Posttocht en één in de Hannie Schafttocht. Daarnaast leggen we een pompinstallatie aan in de Zuider-d-tocht. Het projectplan Waterwet heeft in het voorjaar van 2021 zes weken ter inzage gelegen. Inmiddels is deze periode afgesloten. Er zijn als reactie op het projectplan Waterwet drie bezwaren binnengekomen.  

De ingebrachte bezwaren zijn nog niet afgehandeld

De onafhankelijke bezwarencommissie heeft inmiddels een advies afgegeven. In de bezwaarfase moet een volledige heroverweging van het projectplan plaatsvinden. Dit betekent dat het projectplan volledig wordt getoetst, zowel op rechtmatigheid als doelmatigheid. Niet alleen de onderwerpen die in het bezwaar ter discussie staan worden heroverwogen, maar dit moet gebeuren voor het volledige projectplan. Het kost veel tijd om dit zorgvuldig voor te bereiden, uit te werken en in procedure te brengen. Uiteindelijk neemt de Algemene Vergadering een besluit. De indieners van de bezwaren krijgen persoonlijk bericht zodra er een besluit is genomen. 

Kostenraming

De kostenraming van het ontwerp valt veel hoger uit dan begin 2018 was berekend. Het bestuur van Waterschap Zuiderzeeland moet over de bezwaren, het herziene projectplan en over de veel hogere kosten een besluit nemen.

Helaas neemt het heroverwegen van het projectplan, de afhandeling van de bezwaren, de hogere kostenraming en het gesprek hierover de nodige tijd in beslag.

Bestuurlijk proces

Een zorgvuldig bestuurlijk proces duurt lang. Graag hadden wij dit anders gezien, maar helaas is het niet anders.

Het streven is dat het bestuurlijk proces dit jaar tot een afronding komt. Daarnaast wil het waterschap voor het eind van het jaar tijdens een fysieke informatiebijeenkomst de aangelanden bijpraten over de ontwikkelingen en keuzes binnen dit project. Meer informatie over de informatiebijeenkomst delen wij, zodra wij een datum hebben vastgesteld.

Wat is een voortstuwer?

Een voortstuwer voert in geval van extreme weersomstandigheden het water achter de voortstuwer versneld af, waardoor het streefpeil weer eerder wordt bereikt. De voortstuwer is gericht op het voorkomen en beperken van wateroverlast en draagt zo bij aan het duurzaam optimaliseren van de waterhuishouding in dit landbouwgebied. Door een lager waterpeil in de tocht en kavelsloten stijgt het grondwaterpeil minder snel en zal er minder snel wateroverlast optreden in het achterliggende gebied.

Waar gaan we aan het werk?

Het gebied ten zuidwesten van Emmeloord, waar we aan de slag gaan, hebben we opgedeeld in drie deelgebieden (zie hieronder)

Deelgebied 1

In deelgebied 1 gaan we een stuw met voortstuwer in de Johannes posttocht aanleggen. De planning is dat we 2021 gebruiken voor de voorbereiding en 2022 gebruiken voor de aanleg van deze stuw met voortstuwer. 

Deelgebied 2

In deelgebied 2 starten we in 2021 met de voorbereiding (gelijktijdig met voortstuwer Johannes Posttocht) en 2022 gebruiken we voor de aanleg van de voorstuwer in de Hannie schafttocht. De voortstuwer komt op ongeveer 75 tot 100 meter vanaf de Karel Doormanweg te staan. 

Deelgebied 3

In de Zuider-d-tocht in deelgebied 3 leggen we een pompinstallatie aan. Deze pomp moet ervoor zorgen dat het water vanaf de Zuider-d-tocht beter wordt afgevoerd op de Zuidertocht tijdens extreem weer.

Het voorlopig ontwerp is een nieuwe variant van het schetsontwerp 

Sinds de zomer van 2021 werkt het waterschap samen met Buro Noord aan het ontwerp, de gekozen variant van de voortstuwers. Buro Noord helpt het waterschap bij de technische uitwerking van het ontwerp. Buro Noord heeft meerdere varianten uitgewerkt die zij samen met waterschap en experts heeft beoordeeld op meer dan 15 criteria. Denk hierbij aan de onderhoudskosten, inpassing in het landschap, het ruimtegebruik en veiligheid. De variant die het hoogst scoorde is verder uitwerkt tot het voorlopig ontwerp en is minder complex dan het eerste schetsontwerp uit 2018 en neemt bovendien minder ruimte in. Op 12 oktober 2021 sprak het waterschap met de belanghebbenden die direct aan de tocht grenzen met hun kavels. Tijdens de gesprekken kwamen goede suggesties naar voren die meegenomen zijn in de aanpassing/ uitwerking van het voorlopig ontwerp. Hieronder ziet u een sfeerimpressie per locatie.  

Voortstuwer Johannes Posttocht en Hannie Schafttocht

Het voorlopig ontwerp bestaat uit een sluisdeur principe waarin de voortstuwers (pompen) zijn verwerkt. De constructie past binnen de huidige breedte van de tocht waardoor we minder grond nodig hebben van de aangrenzende kavels.  

Sfeerimpressie voortstuwer in de Johannes Posttocht (deelgebied 1)
Sfeerimpressie voortstuwer in de Hannie Schafttocht (deelgebied 2)

Pompinstallatie Zuider-d-tocht 

Bij de Zuider-d-tocht plaatsen we geen voortstuwer maar een pompinstallatie. 

Sfeerimpressie pompinstallatie in de Zuider-d-tocht (deelgebied 3)

Meer informatie?

Stuur dan een e-mail naar voortstuwers@zuiderzeeland.nl

Europese subsidie

Dit project wordt medegefinancierd door het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: “Europa investeert in zijn platteland”

Vragen en antwoorden over project Voortstuwers

Waarom heeft dit hele traject zo lang geduurd?

Na besluitvorming in 2018 zijn gesprekken geweest met aangelanden wat de nodige tijd vergde. Ook de gesprekken omtrent de maatwerk maatregelen vergde tijd. Procedures (projectplan/ bezwaren) vragen de nodige tijd. Na bezwaren is er een heroverweging van het projectplan geweest. Ook deze heroverweging kostte de nodige tijd. De uitvoeringskosten waren hoger dan geraamd en zoeken naar (extra) financiering kost de nodige tijd.

Begrijp ik nu goed dat het project niet doorgaat?

Het college van DenH concludeert dat de maatregelen uit het projectplan niet kunnen worden uitgevoerd binnen de daarvoor gestelde kaders van de Algemene Vergadering (algemeen bestuur). Het college doet aan de Algemene Vergadering een voorstel voor nadere besluitvorming. De Algemene Vergadering neemt 23 november 2022 dus geen besluit over de voortgang van dit project genomen.

Wanneer neemt de AV een besluit?

De AV neemt nog deze bestuursperiode een besluit over het voornemen (maart 2023).

Kan men nog invloed uitoefenen op het besluit van de AV?

Iedereen heeft het recht om in te spreken in de AV. 

Laat het waterschap de agrariërs nu in de steek?

Nee, we laten de agrariërs niet in de steek. Maar op korte termijn hebben wij geen oplossing om bij extreme situaties te zorgen dat het water snel wordt afgevoerd.

Aangezien het waterschap maar een deel van de wateroverlast tijdelijk kan verlichten en er dus een restopgave blijft, is de provincie al gevraagd om de norm kritisch tegen het licht te houden.

Kan het waterschap het project (zomaar) stopzetten?

De Algemene Vergadering van het waterschap kan het project stopzetten op het moment dat hier voldoende redenen voor zijn. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat de beoogde effectiviteit van de maatregelen niet gehaald kan worden óf dat het project te veel geld gaat kosten. Deze afweging is echter aan de Algemene Vergadering.

Nu is ons jarenlang voorgehouden dat er een oplossing komt in ons gebied en nu gaat de stekker er misschien uit. Dit kan toch niet? Wat gaan jullie ons bieden?

Het hele proces heeft veel meer tijd in beslag genomen dan oorspronkelijk gepland. Op dit moment is er nog geen duidelijkheid hoe nu verder. Wel beraden wij ons als waterschap op de mogelijkheden. Maar op korte termijn hebben wij geen oplossing om bij extreme situaties te zorgen dat het water snel wordt afgevoerd.

Zijn er alternatieven voor de voortstuwers?

Nee. Er zijn helaas op dit moment geen alternatieven in beeld die passen binnen het budget. Voortstuwers waren een tijdelijke oplossing. Op korte termijn zijn er geen alternatieven. 

Gaat de aanleg van de pomp in de Zuider-d-tocht wel door?

Dit is aan de Algemene Vergadering. Het college wil in ieder geval deze optie wel voorleggen aan de Algemene Vergadering. Maar ook deze optie moet weer goed tegen het licht worden gehouden in relatie tot kosten-baten. De Algemene Vergadering neemt hierover uiteindelijk het besluit.

Welke rol speelt de provincie hierin?

De provincie stelt de normen vast. In dit geval de wateroverlastnorm.

Het waterschap heeft een inspanningsverplichting om te voldoen aan de wateroverlastnorm voor het gebied. De provincie kan eventueel ontheffing verlenen of de wateroverlastnorm aanpassen of gebruiksverandering van de gronden gaan onderzoeken/ vastleggen.

Er zijn tegen het plan eerder bezwaren ingediend. Wat gebeurt er met die bezwaren?

Aan de Algemene Vergadering wordt voorgesteld om het projectplan in te trekken. Hiermee hangen de bezwaren samen. Als het project wordt ingetrokken worden de bewaarmakers hiervan op de hoogte gebracht. Wanneer het project wordt ingetrokken, vervalt het project en komt er een reactie van de AV op de bezwaren.

Hoe bepalend waren de bezwaren voor dit besluit?

De gestegen kosten hangen niet samen met de bezwaren tegen dit project. Echter, het waterschap is door de bezwaren wel gedwongen tot volledige heroverweging van het projectplan. Door de volledige heroverweging is er heel breed een analyse over het project uitgevoerd. De kostenstijging is hier één onderdeel binnen geweest. Op de kosten was het waterschap sowieso al kritisch vanwege de randvoorwaarden en kaders die door de AV waren meegegeven.

Als er geen bezwaar was gemaakt, ging het project dan wel door?

Als er geen bezwaar was gemaakt, dan zaten we in dezelfde situatie met betrekking tot de investeringskosten. Ook dan moesten er miljoenen bij.

Hebben de ingediende bezwaren hier een rol in gespeeld?

De ingediende bezwaren hebben in zoverre hierin een rol gespeeld, dat vanwege de bezwaren het waterschap het hele projectplan moet/ heeft heroverwegen op alle onderdelen. We hadden echter al geconstateerd dat de kostenraming van het ontwerp veel hoger uitvalt dan begin 2018 was berekend. De kostenstijging brengt de kosten-batenverhouding uit balans. Dat op zichzelf is al een reden om een nieuw besluit voor te leggen aan de AV.

Kan er bezwaar worden gemaakt tegen het besluit van de AV?

Ja, als de AV het projectplan intrekt dan doen ze dit via het nemen van een besluit. Tegen dit besluit kan door belanghebbenden bezwaar worden gemaakt.

Bij de vaststelling van het originele projectplan Waterwet zijn procedurele fouten gemaakt, klopt dat?

Het projectplan had gezien de hoogte van de investering en het feit dat dit een door de AV aangemerkt speciaal project betreft, conform geldend delegatiebesluit door de AV moeten worden vastgesteld en niet door het college. Dit is bij iedereen bekendgemaakt. De besluitvorming over het vervolg van dit project ligt daarom ook bij de AV.

Hoe lang wist het waterschap al dat de kosten zouden stijgen?

Dit is al een bijna een jaar bekend. Maar er was nog enige hoop dat via andere wegen nog financiering was te verkrijgen of dat er goedkopere alternatieven waren. Helaas is dit niet het geval.

Hoe hoog zijn de nieuwe investeringskosten?

We hebben het over meer dan een verdubbeling en prijspeil februari 2022. Het gaat om enkele miljoenen.

Zijn er mogelijkheden om het budget te verhogen?

De AV kan besluiten om het investeringsbedrag te verhogen. Ook is er gezocht naar aanvullende financiering via de subsidieverstrekker en de provincie. Dit leverde helaas niets op. 

Om hoeveel miljoenen gaat het?

De exacte stijging kunnen we vanwege een mogelijke aanbesteding in de toekomst niet noemen. Het voorstel van het college is om het projectplan in te trekken, maar de uiteindelijke keuze en afweging is aan de AV.

Hoe komt het dat de investeringskosten zo hard zijn gestegen?

Dit komt onder andere door de hevige inflatie en de tekorten aan materialen sinds de uitbraak van corona en de oorlog in Oekraïne. Daarnaast is gebleken dat er in de verkennende raming van 2018 enkele onderdelen niet waren opgenomen. Deze missende onderdelen zijn vanuit het ontwerpproces aan de raming toegevoegd en dragen bij aan de stijging. De exacte stijging kunnen we vanwege een mogelijke aanbesteding in de toekomst niet noemen.

Hoe zit het met de kosten-baten verhouding?

De aanlegkosten van de voortstuwers zijn meer dan twee keer zo hoog dan begroot ten tijde van het besluit om ze aan te leggen. De kosten zijn daardoor ongeveer tweemaal zo hoog geworden dan de baten.

Wat als er binnenkort het land vol water staat door extreme regenval of een overstroming vanuit de tocht?

Agrariërs kunnen altijd een verzoek indienen voor schadevergoeding als zij menen dat dit aan het waterschap te verwijten is. Er vindt dan een beoordeling plaats met betrekking tot de aansprakelijkheid voor die schade. Over de uitkomst daarvan is niets op voorhand te zeggen, aangezien dit per situatie verschillend is.

Kunnen agrariërs aanspraak maken op een schadeloosstelling naar aanleiding van het intrekken van het projectplan?

In deze situatie lopen de betrokkene geen schade op door het niet nakomen van de toezegging (door anderen dan het waterschap zijn bijvoorbeeld nog geen kosten gemaakt naar aanleiding van het Projectplan Waterwet). Door het intrekken van het projectplan komen betrokkenen niet in een nadeliger toestand dan de toestand waarin ze nu verkeren. Hun feitelijke toestand en rechtpositie wijzigt niet.

Heeft u gevonden wat u zocht?